Covid-19 και καρδιά
Τα τελευταία δύο χρόνια η πανδημία που προκάλεσε ο ιός SARS-CoV-2 έφερε τα υγειονομικά συστήματα των χωρών αλλά και τις κοινωνίες στο σύνολό τους στα όριά τους. Η ιατρική κοινότητα αρχικά αντιμετώπισε τη νόσο βασισμένη σε γνώσεις από προηγούμενες ιογενείς λοιμώξεις, αλλά σιγά σιγά άρχισαν να φαίνονται οι ιδιαιτερότητες της συγκεκριμένης λοίμωξης, όπως η έντονη ανοσολογική απάντηση και ο αυξημένος θρομβωτικός κίνδυνος, οπότε προσαρμόστηκε και η θεραπευτική αντιμετώπιση. Τώρα γνωρίζουμε ότι η CoVid-19 σχετίζεται με επιπλοκές κυρίως από το αναπνευστικό και το καρδιαγγειακό σύστημα, οι οποίες, αν και όχι τόσο συχνές, μπορεί να είναι σοβαρές. Επίσης έχει περιγραφεί και το σύνδρομο Long-Covid, με παραμονή των συμπτωμάτων, κυρίως δύσπνοια και εύκολη κόπωση, για μήνες μετά την αποδρομή της λοίμωξης.
Οι καρδιαγγειακές επιπλοκές περιλαμβάνουν:
- Οξύ καρδιαγγειακό σύμβαμα (έμφραγμα μυοκαρδίου ή αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο), ειδικά σε ασθενείς με γνωστή στεφανιαία νόσο
- Περικαρδίτιδα (φλεγμονή του περικαρδιακού σάκου που περιβάλλει την καρδιά) ή μυοκαρδίτιδα (φλεγμονή των μυοκαρδιακών ινών) ή συνδυασμός των δύο. Αυτές οι επιπλοκές μπορούν να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια της λοίμωξης, αλλά συνήθως εμφανίζονται 3-4 εβδομάδες μετά. Να σημειωθεί ότι αυτές οι φλεγμονές εμφανίζονται μετά και από άλλες λοιμώξεις (ανώτερου αναπνευστικού, γαστρεντερίτιδες, ουρολοιμώξεις) και δεν είναι ίδιον γνώρισμα της Covid λοίμωξης. Συνήθως εμφανίζονται σε νέους ανθρώπους και μπορεί να είναι ασυμπτωματικές ή με ήπια συμπτωματολογία (στην περίπτωση της περικαρδίτιδας εμφανίζεται πόνος στο στήθος, που χειροτερεύει σε βαθιά εισπνοή και στην ύπτια θέση). Το σημαντικό είναι ότι στη συντριπτική πλειοψηφία τους είναι αυτοπεριοριζόμενες με πλήρη αποκατάσταση, με ακρογωνιαίο λίθο της θεραπείας την ανάπαυση και αποχή από σωματική άσκηση για 3 μήνες (και αντιφλεγμονώδη αγωγή στη περίπτωση της περικαρδίτιδας).
- Αρρυθμίες : Συνήθως αφορούν ταχυκαρδίες (αίσθημα παλμών, ‘φτερουγίσματα’ στην καρδιά), που μπορεί να εμφανιστούν και αρκετό καιρό μετά τη λοίμωξη, αλλά είναι τις περισσότερες φορές καλοήθεις, με τη μορφή έκτακτων συστολών. Βραδυκαρδίες έχουν περιγραφεί πιο σπάνια
- Σε ασθενείς με γνωστή καρδιακή ανεπάρκεια, όπως και κάθε λοίμωξη, η Covid-19 μπορεί να οδηγήσει σε απορρύθμισή της, με έντονη δύσπνοια και οιδήματα, οπότε μπορεί να χρειαστεί εισαγωγή στο νοσοκομείο και εντατικοποίηση της αγωγής.
Γίνεται επομένως κατανοητό, ότι η Covid-19 μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στο καρδιαγγειακό σύστημα, αλλά αυτές δεν είναι ο κανόνας και αφορούν περισσότερο ομάδες υψηλού κινδύνου. Πρέπει πάντα να διατηρούμε εγρήγορση και να μην υποτιμούμε μία εμμένουσα ανεξήγητη συμπτωματολογία, αλλά δε χρειάζεται και πανικός και καρδιολογική εκτίμηση σε κάθε ασθενή που έχει έρθει σε επαφή με τον ιό.
Άρα πότε να επισκεφτώ τον καρδιολόγο? Μία ρεαλιστική προσέγγιση είναι η εξής:
- Νέοι ασθενείς (παιδιά και νέοι ενήλικες), άτομα χωρίς συνυπάρχουσα νοσήματα, που ‘πέρασαν’ τη λοίμωξη χωρίς συμπτώματα ή με ήπια συμπτωματολογία, χωρίς να χρειαστούν νοσηλεία, και έχουν επιστρέψει στην προηγούμενη δραστηριότητά τους χωρίς ενοχλήματα, ΔΕΝ χρειάζεται να επισκεφθούν καρδιολόγο.
- Αντίθετα, μία καρδιολογική εκτίμηση περίπου ένα μήνα μετά την αποδρομή της λοίμωξης κρίνεται απαραίτητη για κάποιον που:
- Είχε Covid πνευμονία και χρειάστηκε νοσηλεία σε νοσοκομείο, ειδικά αν χρειάστηκε και εισαγωγή στη ΜΕΘ ή αν παρουσίασε και κάποια καρδιαγγειακή επιπλοκή κατά τη νοσηλεία του, πχ μυοκαρδίτιδα
- Έχει γνωστή καρδιακή ανεπάρκεια ή στεφανιαία νόσο, ή κάποιο άλλο σοβαρό συνυπάρχον νόσημα (π.χ νεφρική ανεπάρκεια, σακχαρώδης διαβήτης)
- Δεν έχει τίποτα από όλα αυτά, μπορεί να είναι νέος και γενικά υγιής, αλλά επιμένουν συμπτώματα όπως εύκολη κόπωση, δύσπνοια στην προσπάθεια, προκάρδιο άλγος, αίσθημα παλμών, ζάλη.
